نوستالژی| بازخوانی رخداد‌های فوتبال خراسان در سال ۱۳۶۱

حسین نخعی‌شریف | شهرآرانیوز؛ سال ۱۳۶۱ هر‌چند در عرصه سیاسی، تنش‌های سال قبل وجود نداشت و با فتح خرمشهر در سوم خردادماه موجی از شادی بر جامعه حاکم شده بود، اما ورزش و فوتبال همچنان پرقیل‌و‌قال و متشنج اداره می‌شد.

طرح‌های جنجالی

مصطفی داوودی که طرح یکپارچگی ورزش او پس از مخالفت شدید جامعه ورزش با شکست مواجه شده بود، این‌بار با طرح موسوم به بیست‌وهفت‌ساله‌ها (ممنوعیت به‌کارگیری ورزشکاران بالای ۲۷‌سال در مسابقات کشوری و ملی) و همچنین طرح منطقه‌ای‌کردن ورزش (حذف تدریجی تیم‌های باشگاهی و حضور ورزشکاران در تیم‌های منطقه سکونت خود) دوباره باعث هرج‌و‌مرج در ورزش شد. او همچنین با کارشکنی در راه حسین راغفر باعث استعفای وی شد و مجدد از تیرماه حسین آبشناسان را به مسند ریاست فدراسیون فوتبال برگرداند!

انحلال هیئت فوتبال

در چنین اوضاع‌و‌احوالی، احمد حدادی، مدیر‌کل تربیت‌بدنی استان، با تبعیت از رئیس سازمان متبوعش حکم انحلال ۷ هیئت ورزشی از‌جمله فوتبال را به‌دلیل منطبق‌نبودن با معیار‌ها و ارزش‌های انقلاب صادر و محمد بلور‌کاشانی را به‌عنوان رئیس هیئت منصوب کرد.

اعتراض به انتصاب

داوران و مربیان مشهدی به نشانه اعتراض به این انتصاب و نوع برخورد اداره کل با هیئت فوتبال قبلی، حاضر به حضور در هیچ مسابقه‌ای نمی‌شوند و به‌همین دلیل فدراسیون فوتبال، حاج‌مهدی قیاسی، رئیس سابق هیئت، را به‌عنوان نماینده معرفی کرد تا با آنان مذاکره کند؛ نشستی که ساعت‌ها طول کشید، اما داوران از خواسته خود عقب ننشستند.

استعفای رئیس هیئت

بلور‌کاشانی، رئیس هیئت فوتبال، برای کاهش تنش‌ها دست به تغییر اعضای هیئت می‌زند؛ اما مربیان و داوران همچنان حاضر به همکاری نیستند. سرانجام بلورکاشانی، رئیس هیئت فوتبال استان، در ۲۸‌مرداد ناچار به استعفا می‌شود و اداره کل تربیت‌بدنی استان، حامی اصلی وی، به‌جای تعیین سرپرست، اقدام به تعطیلی هیئت فوتبال می‌کند. این تعطیلی چند ماه ادامه می‌یابد تا اینکه با فشار فدراسیون فوتبال، داستان لج‌بازی‌های بچگانه اداره کل به پایان می‌رسد و اوایل دی‌ماه، سیدمصطفی موسویان سکان‌دار هیئت می‌شود. موسویان پس از انتصاب جواد چرمچی به‌عنوان دبیر هیئت، جمعی از پیشکسوتان، داوران، مربیان و دست‌اندرکاران فوتبال را دعوت می‌کند و خواستار وحدت و انسجام فوتبالی‌ها و رفع‌کدورت‌ها می‌شود.

مسابقات کشوری

فدراسیون فوتبال در سال ۱۳۶۱ مسابقات مقدماتی قهرمانی کشور را از اول مرداد در ۴ منطقه به میزبانی شهر‌های ساری، کرمان، اصفهان و تبریز استارت زد. برنامه فدراسیون، برگزاری مسابقات در ۳ رده سنی بزرگ‌سالان، جوانان و نوجوانان به‌طورهم‌زمان در شهر‌های مذکور بود. طبق اعلام فدراسیون، ۴ تیم برتر این مسابقات به‌همراه قهرمان و نایب‌قهرمان باشگاه‌های تهران و منتخب تهران به صورت متمرکز در پایتخت برای شناخت قهرمان می‌بایست به‌مصاف هم می‌رفتند.

معجون باشگاه و منتخب

در ابتدا قرار بود قهرمان هر استان در این مسابقات شرکت کند تا رقابت‌ها جنبه باشگاهی داشته باشد، اما ناتوانی برخی هیئت‌های استانی از‌جمله خراسان در برگزاری این مسابقات سبب شد تا این مسابقات با معجونی از تیم‌های باشگاهی و استانی برگزار شود و البته برخی استان‌ها هم وقتی متوجه چراغ سبز فدراسیون شدند، برای کسب نتیجه بهتر به‌جای تیم باشگاهی، تیم منتخبشان را روانه این مسابقات کردند. خراسان در گروه‌یک با تیم‌های سمنان، مازندران، مرکزی، گیلان (سپیدرود رشت) و منتخب مهاجرین خوزستان رودررو شد.

نکته جالب اینکه علاوه بر تیم مهاجرین، یک تیم نیز با نام خوزستان در منطقه اصفهان به‌مصاف حریفان رفت! این مسابقات به میزبانی ساری و همراهی قائمشهر برگزار شد و با قهرمانی مهاجرین خوزستان با ۹ امتیاز به پایان رسید. گیلان با ۷، مازندران با ۶، خراسان و مرکزی با ۳ و سمنان با ۲‌امتیاز در رتبه‌های بعدی ایستادند. خراسانی‌ها در شرایط پُرتنشی که شرحش را گفتیم، در اولین گام در مصاف با مرکزی با گل قاسم رفیعی به تساوی یک‌بر‌یک دست یافتند. آن‌ها در دومین مسابقه در یک بازی ضعیف ۳‌بر ۰ مغلوب مازندران شدند. شکست با نتیجه مشابه ۱ بر ۰ در مقابل مهاجرین خوزستان و سپیدرود رشت حاصل ۲ دیدار بعدی خراسان بود. تنها‌پیروزی خراسان نیز با نتیجه ۴‌بر ۰ مقابل سمنان حاصل شد.

ناکامی جوانان و نوجوانان

همان‌گونه که ذکر شد، هم‌زمان با رقابت‌های بزرگ‌سالان، جوانان و نوجوانان این استان‌ها البته بدون تیم مهاجرین خوزستان به رقابت پرداختند که در هردوی آن‌ها مازندرانی‌ها بر سکوی نخست نشستند. در رقابت‌های جوانان پس از مازندران هفت‌امتیازی، سمنان با ۶، خراسان با ۵ و مرکزی و گیلان با یک‌امتیاز، دوم تا پنجم شدند. در رده سنی نوجوانان نیز مازندران ۸، گیلان و خراسان ۴، سمنان ۳ و مرکزی یک‌امتیاز دشت کردند تا پس از بزرگ‌سالان، خراسان در سنین پایه هم ناکامی‌هایش را تکرار کند.

جام شهدای بابل

از شنبه ۱۱ تا چهارشنبه ۱۵‌اردیبهشت ۱۳۶۱ بابل، میزبان دومین دوره جام شهدای این شهر شمالی با شرکت ۶ تیم از‌جمله هواپیمایی مشهد بود. هواپیمایی در گروه‌یک با تیم‌های تهران جوان و دریای بابل و در گروه دوم متحد تهران با شهربانی بابل و منتخب قائمشهر به رقابت پرداختند. نماینده مشهد در این رقابت‌ها ابتدا با دریای بابل بدون گل به تساوی دست یافت و در دیدار بعدی با ۲ گل مغلوب تهران جوان شد و از صعود بازماند. در پایان این مسابقات تیم‌های منتخب قائمشهر، دریای بابل، تهران جوان و متحد تهران اول تا چهارم شدند.

جام شهید علی‌اصغر رضایی

به‌همت سازمان هواپیمایی خراسان و با یادبود شهید علی‌اصغر رضایی، کاپیتان فقید تیم هواپیمایی، یک دوره مسابقه فوتبال با شرکت ۱۲‌تیم، در مشهد برگزار شد. در این مسابقات تیم‌های حاضر در ۳ گروه با هم به رقابت پرداختند. در گروه‌یک هواپیمایی مشهد، تایلور گنبد‌کاووس، متحد طبرسی مشهد و منتخب کاشمر حضور داشتند. در گروه‌۲، هما تهران، ایرانمهر رشت، توربو مشهد و منتخب بیرجند و بالاخره در گروه سوم نیز ابومسلم مشهد، دریای بابل، شاهین مشهد و شاهین بندرگز با یکدیگر رقابت کردند.

مهر فوتبالی

دیدار افتتاحیه این مسابقات پس از رژه تیم‌ها و ادای احترام به شهدای والا‌مقام پنجشنبه ۹‌مهرماه با دیدار هواپیمایی و گنبد در حضور ۵‌هزار تماشاگر آغاز شد و پس از ۸ روز رقابت ۶ تیم هواپیمایی، کاشمر، هما، ایرانمهر، ابومسلم و دریای بابل با کسب عناوین اول و دوم گروه‌های سه‌گانه به دور دوم صعود کردند. در مرحله دوم، تیم‌ها در ۲ گروه سه‌تیمی مجدد به رقابت پرداختند که ۲ تیم کاشمر و هواپیمایی از صعود بازماندند تا ۴ تیم باقی‌مانده به‌صورت ضربدری مقابل هم قرار بگیرند.

در این مرحله ابتدا ۲ تیم دریای بابل و ابومسلم مقابل هم قرار گرفتند و در‌حالی‌که حدود ۷‌هزار تماشاگر در استادیوم بودند، مشکی‌ها با گل دقیقه ۲۷ کاظم غیاثیان از حریف پیش افتادند، اما مهران نجفی در دقیقه‌۶۰ بازی را به تساوی کشاند تا پس از ۱۲۰‌دقیقه تلاش، ضربات پنالتی تعیین‌کننده فینالیست باشد. در این ضیافت، بابلی‌ها توانستند به برتری دست یابند. هما نیز با غلبه ۱ بر ۰ مقابل ایرانمهر به فینال رسید. دیدار رده‌بندی را ابومسلم و ایرانمهر رشت برگزار کردند که برتری ۱ بر ۰ از آنِ شاگردان سیدمهدی قیاسی شد. در فینال نیز زرد‌و‌آبی‌پوشان همای تهران موفق شدند ۳‌بر ۱ دریای بابل را پشت‌سر بگذارند.